Νάξος: Αιχμάλωτη Πορτάρα

Η “Πορτάρα”: μισοτελειωμένη πύλη του ιερού του Δήλιου Απόλλωνα, κορωνίδα στη νησίδα των “Παλατιών” της Αριάδνης και έμβλημα της Νάξου εσαεί. Κατάφερε να αντισταθεί στον χρόνο και τα στοιχεία της Φύσης για πάνω από 2500 χρόνια. Για να πιαστεί αιχμάλωτη από μια δράκα τουρίστες και μια ακατάλληλη αρχαιολογική υπηρεσία.

Το στόρι είναι πια γνωστό στο Πανελλήνιο – έχει γίνει… βιράλι όπως θα το λεγε η γιαγιά μου. Ένας άνοιωθος τουρίστας έκανε “αρασέ” με ένα αρχαίο θραύσμα από τα μάρμαρα του Ναού, για να φωτογραφηθεί μέσα στην αχοβολή που ταλανίζει κάθε λιόγερμα τα αρχαία μάρμαρα.

Ήθελε να γίνει viral

Και την επόμενη μέρα ένας περιδεής και εξίσου άνοιωθος κρατικός λειτουργός, έσπευσε να “σώσει” το μνημείο, περιφράζοντας το με κοτετσόσυρμα. Λες και είναι το χωράφι του στο Κακοσάλεσι και σκιάχτηκε μη του κλέψουνε τις κότες.

Η σημερινή εικόνα του πιο εμβληματικού τοπόσημου των Κυκλάδων είναι αποκαρδιωτική. Αντί για αρχαιολογικό χώρο, θαρρείς ότι βρίσκεσαι σε κάποιο αυθαίρετο βοσκοτόπι που χρειάζεται να “ασφαλιστεί” μη το καταπατήσει ο άσπονδος γείτονας.

Το όλο ζήτημα βέβαια δεν είναι αισθητικό, είναι πολιτικό και αξιακό. Η Πορτάρα πέρα από παρουσία και μόνιμη φύλαξη, χρειάζεται και ανάδειξη της ιστορίας και της σημαντικότητας της, πλαισιωμένη από οδηγούς, επιγραφές, πολύγλωσσα πάνελ κοκ.

Κυκλωμένη από φως και αιωνιότητα

Η λύση δεν είναι να περιφράξουμε το άβατο του Ναού, αλλά να κάνουμε τον επισκέπτη να βαπτιστεί στις μαρμαρυγές, λουσμένος στο Κυκλαδικό Φως. Και τότε όχι μόνο δεν θα διανοηθεί να διασαλέψει το τοπίο, αλλά θα ντραπεί να το ακουμπήσει. Και θα αναρωτηθεί όπως ο Γερμανός ποιητης Dieter Friede:

Είσαι πύλη για Ναό; Είσαι ονείρου Πόρτα; Για στοχασμούς θύρα είσαι συ, στα περασμένα και στα μελλούμενα;

Πόρτα, κυκλωμένη από φως και αιωνιότητα. Πόρτα για που; Για νεκρών ανθρώπων το βάθος της σκέψης, ή μόνον κορνίζα στον αέρα των Κυκλώδων, που πνέει στον ήλιο του Απόλλωνα εμπρός, Χθες, Σήμερα, Στον αιώνα.

Θρυλείται ότι ο τύρρανος της Νάξου Λύγδαμις, δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την ανέγερση του ναού – βλέπεις τον 6ο αι. π.Χ. δεν υπήρχαν κυτία και πομπές “υπέρ της αποπερατώσεως του ναού” κοκ.

Ταυτισμένη από πάντα με το τοπίο του λιμανιού της Νάξου και τη μοίρα της Αριάδνης, η Πορτάρα βιώνει όλες τις εναλλαγές του νησιού. Στέκοντας αγέρωχη μπροστά στο φουρτουνιασμένο πέλαγος και τις φουρτούνες του καθενός στη θάλασσα μέσα μας, περιμένοντας καρτερικά να γαληνέψει.

Μια κάποια λύσις;

Ας την προστατέψουμε επιτέλους όπως της αξίζει και όπως μας έχει υπό τη Θεία σκέπη της μέσα στους αιώνες. Σαν πάσχοντες άνθρωποι κι όχι κατσαπλιάδες της digital εποχής. Από τον καθένα μας που θα ανέβει στα  για να της ξομολογηθεί όσα τον βαραίνουν, μέχρι τους εντεταλμένους λειτουργούς για την προστασία της.

Και αν πάλι σκαλώσει το σύστημα σε γραφειοκρατίες και προσκόμματα – εγκυκλίους, αναφορές, διαγωνισμούς – ας φτιαχτεί άμεσα μια αλυσίδα εθελοντών από όσους νοιώθουν, θέλουν και μπορούν. Θα μου πεις βέβαια ότι οι μισοί έχουμε να τρέξουμε ξενοδοχεία και ταβέρνες και οι υπόλοιποι να κάνουμε δυο μπάνια για να βγει ο Χειμώνας…

ΥΓ. Ποιος είναι ο πιο βάνδαλος εντέλει; Ο ανίδεος τουρίστας ή ο διευθυντής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας; Το ότι η Νάξος καταστρέφεται με εκθετικό ρυθμό από τις κοντόφθαλμες πρακτικές των φιλάργυρων ντόπιων και μιας αγράμματης Δημοτικής Αρχής, φαντάζει μη αναστρέψιμο…